CHMOD Kavramı

Ekim 06 15:36 2012 Yazar: A.Gökhan, M.Sc. Bu yazıyı yazdır

CHMOD kelime olarak İngilizce Change Mode kelimesinin harflerinden gelmektedir. Türkçe ’de Türünü Değiştirmek olarak adlandırmak yanlış olmayacaktır.

CHMOD kavramı aslında UNIX işletim sisteminde bulunan bir komuttur ve dosyaların niteliklerini değiştirmeye yardımcı olur. Windows ya da başka bir işletim sisteminde kurulu PHP server’a sahipseniz, chmod ayarı yapabileceğiniz bir platform olmayacaktır. Ancak FTP üzerinden dosya transferi yaparken chmod kavramı karşınıza çıkacaktır.

Chmod İzin Grupları, başlıca şu izinleri uygulamaktadır:

1. Okuma izni,
2. Yazma izni,
3. Çalıştırma izni

Okuma İzni : READ
Eğer bir dosyanın okuma izni varsa, dosyanın içeriği ve içerdiği dosyalar dizinlenebilir.

Yazma İzni : WRITE
Yazma iznine sahip bir dosyanın içeriğine içerik eklenebilir, silinebilir veya içerisine transfer yapılabilir.

Çalıştırma İzni : EXECUTE
Çalıştırma izni olan bir dosya, adından da anlaşılacağı gibi, çalıştırılabilir.

Chmod 777(tüm izinler atanmış) olan bir dosyanın görüntüsü

Chmod ayarları farklı numaralardan oluşur ve her birinin farklı anlamları vardır.

• 0 Dosya ’ya erişim izni yoktur.
• 1 Dosya ’yı çalıştırma izni vardır.
• 2 Dosya ’ya yazma izni vardır.
• 4 Dosya ’yı okuma izni vardır.

Chmod 777 ayarı, bir dosyaya ya da dosya ile bağlantılı bütün dizinlere verilebilecek izinlerdir. Chmod 777 olarak belirlenen bir dosyanın, okuma, yazma ve çalıştırma izni vardır. Aslında 777 ifadesi doğru değildir. Çünkü bu değerin sekizlik bir değer olduğunu varsayılmaktadır ve başına 0 alması gerekmektedir (0777, 0755, vs).

1. Dosya yüklemesi (upload işlemi) yapmak istenilen dosyanın chmod ayarı 777 olmalıdır.
2. Anket bilgilerinin depolandığı text dosyasının ya da veritabanı olarak kullanılan herhangi bir dosyanın chmod ayarı 777 olmalıdır.
3. Sistem istatistiklerinin depolandığı log’ların chmod ayarı 777 olmalıdır.

0777 ifadesindeki rakamlar sırasıyla 0, 7, 7, 7 ‘dir. Buradaki rakamların anlamları şu şekilde ifade edilebilir.

• 0 Sekizlik sistemde konulması gerekmektedir
• 7 Kullanıcı
•  7 Grup
• 7 Diğer kullanıcı ya da gruplar

FTP üzerinden bir dosya için izin ayarları yapmak istersek aşağıdaki gibi bir görüntüyle karşılaşırız.

Chmod ayarı 756 olan bir dosya örneği

Yukarıda görüldüğü gibi, bir dosyanın erişim hakkı her zaman aynı olmaz. Chmod 756 olan bir dosya görülmektedir. Bu dosyanın yazma hakkına bir kısıtlama getirilmiştir ve 756 izni olarak görülmektedir.

Not: Bu makale, tarafımdan http://stdioe-tr.blogspot.com/2012/05/phpde-dosyalar-yonetmek.html adresinde “Dosyaları Yönetmek” başlığı altında bir yazı içerisinde yayınlanmıştır.